Wędzidełko językowe to miękki twór włóknisty pokryty błoną śluzową. Łączy dolną część języka z dnem jamy ustnej. Jest on widoczny podczas unoszenia języka w kierunku podniebienia. Jakie mogą być konsekwencje posiadania zbyt krótkiego wędzidełka? Kiedy należy udać się z dzieckiem do specjalisty?
Skrócone wędzidełko językowe przyczynia się do powstawania wielu problemów wynikających z ograniczonej ruchliwości języka. Może być ono przyczyną niewłaściwego sposobu połykania oraz utrudniać pobieranie pokarmu, ssanie i żucie, a nawet powodować ślinotok. Dodatkowo wpływa to niewłaściwą artykulację głosek (dyslalia ankyloglosyjna). Zaburzenia te wynikają z negatywnego wpływu krótkiego wędzidełka na proces pionizacji języka, gdyż dziecko nie jest w stanie skierować go do góry.
Jak sprawdzić czy dziecko ma skrócone wędzidełko językowe?
Każdy rodzic może samodzielnie sprawdzić ruchomość języka swojego dziecka w domu. Najprostszym sposobem jest poproszenie dziecka o wytknięcie języka jak najdalej w przód, dotknięcie nim brody oraz nosa. Jeśli zauważymy, że dziecko ma trudności z wykonaniem tych ćwiczeń, najprawdopodobniej wędzidełko jest skrócone. Należy wtedy jak najszybciej skontaktować się z logopedą, który dokładnie zdiagnozuje dziecko. Dodatkowo zaniepokoić powinno seplenienie międzyzębowe, zastępowanie głoski [l] przez [j] oraz omijanie [t], [d], [n], [r].
Możliwości pomocy
Po pierwsze konsultacja z logopedą, który najczęściej zaleca wizytę u laryngologa lub chirurga, który kieruje dziecko na zabieg podcięcia wędzidełka (frenotomia). Zabieg ten wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym, a pacjent tego samego dnia wraca do domu. Po zabiegu ważna jest odpowiednia opieka logopedyczna. Język należy ćwiczyć oraz rozciągać, co zapobiega powstawaniu zrostów, które mogłyby zniweczyć efekty zabiegu.
Czasami wędzidełko da radę rozciągnąć za pomocą odpowiednich ćwiczeń oraz masażu. Sytuacja taka jest wskazana, gdy dziecko prawidłowo pobiera pokarm i nie ma problemów z jedzeniem. Należy pamiętać, iż każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie. Konsultacja z logopedą powinna rozwiać wszelkie wątpliwości oraz pozwolić na dobór optymalnej metody terapii.
Ćwiczenia po zabiegu
Jak najlepiej ćwiczyć język aby uniknąć powstania zrostów? Najlepiej wykorzystać ćwiczenia, które prowokują język do unoszenia wysoko w górę lub na boki. Jeśli u dziecka występuje seplenienie międzyzębowe to wybieramy tylko takie ćwiczenia, które nie wymagają wysuwania języka za zęby. Przykłady: dotykaj czubkiem języka podniebienia, jakbyś malował na nim kropki, obliż ząbki od wewnątrz, wypychaj policzki językiem, kląskaj, unoś język tuż za górne zęby (można dać dziecku pudrowy cukierek do przytrzymania lub nasmaruj podniebienie dziecka odrobiną nutelli), wytknij język, spróbuj dotknąć językiem do nosa lub brody.
Należy pamiętać, że język przed zabiegiem nie pracował w prawidłowy sposób, dlatego niezbędne jest wypracowanie z dzieckiem odpowiednich wzorców pokarmowych, fizjologicznych i artykulacyjnych. Wymaga to regularnych ćwiczeń oraz konsultacji logopedycznych.