Czy logopeda powinien przeprowadzać badanie palpacyjne swoim pacjentom? Jakich informacji może dostarczyć takie badanie?
Badanie palpacyjne u logopedy, powinno być standardem w przypadku pacjentów z zaburzeniami jakości głosu. Polega ono na ocenieniu stopnia napięcia mięśni okolicy podżuchowowej oraz bocznych ścian gardła, dodatkowo ocenie podlega tu wielkość przestrzeni tarczowo- gnykowej, pozycja krtani oraz tor oddechowy.
W pierwszej kolejności badamy okolicę podżuchwową – stajemy bokiem do pacjenta dokonujemy oceny palpacyjnej, sprawdzamy występowanie napięć w całej okolicy podżuchwowej – porównujemy ze sobą dwie strony, ocenie podlega napięcie w spoczynku oraz w mowie. Następnie badamy boczne ściany gardła, oceniając je pod tym samym kątem jak okolice podżuchwową.
Przechodzimy do oceny pozycji krtani – podwyższona/ obniżona/ prawidłowa oraz wielkość przestrzeni tarczowo- gnykowej. W tym celu kładziemy palec między chrząstką tarczowatą a kością gnykową. Fizjologicznie przestrzeń ta powinna mieć ok 1 cm.
Na koniec oceniamy tor oddechowy. W tym celu kładziemy jedną dłoń na obojczyk, a drugą kładziemy na żebrach. Prosimy pacjenta o spokojne oddychanie – oceniamy tor oddechowy zarówno w spoczynku jak i mowie. Sprawdzamy czy podczas wdechu zwiększa się objętość klatki piersiowej, czy unoszą się obojczyki, czy pracują powłoki brzuszne. Najbardziej efektywnym sposobem oddychania jest tor piersiowo – brzuszny, najmniej efektywny jest tor szczytowy.
Dodatkowo warto ocenić napięcie mięśni żwaczy, mięśnia dwubrzuścowego, mięśni mostkowo-obojczykowo- sutkowych oraz mięśnia czworobocznego grzbietu.
Badanie takie, daje nam informacje o prawdopodobnych przyczynach zaburzeń głosu lub o predyspozycjach pacjenta do ich posiadania. Pozwala również na dobranie odpowiednich form terapii manualnej, poprawy zaburzonych funkcji (np. obniżenie krtani do prawidłowej pozycji, zmniejszenie napięć mięśni), co istotnie wpływa na skrócenie czasu rehabilitacji głosowej pacjenta oraz zmniejsza dyskomfort związany ze skurczami mięśni i wykorzystywaniem kompensacji.