Czym jest propriocepcja i jak działa? Jakie są rodzaje dotyku w świetle teorii integracji sensorycznej? Jakie receptory dotyku posiada nasza skóra?
Dotyk
Odbierany jest przez skórę – największy, najwcześniej rozwijający się i dojrzewający zmysł. Skóra posiada receptory do odbioru dotyku, ucisku, temperatury, bólu, faktury oraz ruchów włosków na skórze. Receptory te różnią się między sobą nie tylko specyfikacją odbieranego bodźca, ale również wielkością i tak, na palcach znajduje się dużo małych receptorów, a nie plecach mało dużych receptorów.
Receproty dotykowe które znajdują się w skórze:
– narządy Ruffiniego – odbierają ciepło,
– kolbki Krausego – odbierają zimno,
– ciałka Meissnera – odbierają wrażenia z obszarów precyzyjnych np. dłoni, palców, języka, skóry warg,
– ciałka Paciniego – odbierają wibracje oraz siłę nacisku.
Dotyk pobudza wiele poziomów i obszarów mózgu, w związku z czym ważne jest jego prawidłowe czucie. Dziecko odbiera wiele bodźców dotykowych już w łonie matki. Jest nieustannie stymulowane przez ruszające się wody płodowe oraz kontakt ze ścianami macicy.
Wyróżnia się dwa główne rodzaje dotyku:
-protopatyczny – pierwotny, obronny – daje informacje o tym, że zostaliśmy dotknięci i czy występuje w związku z tym zagrożenie czy nie,
– epikrytyczny – różnicujący – umożliwia różnicowanie czuciowe, daje precyzyjne informacje.
Wpływ dotyku na funkcjonowanie:
– funkcja ochronna,
– pozwala ukształtować schemat ciała,
– daje informacje o ciele i pozwala na percepcję dotykową,
– umożliwia rozwijanie umiejętności manualnych,
– wpływa na bezpieczeństwo emocjonalne.
Propriocepcja
To tzw. czucie głębokie mięśni i ścięgien, czucie własnego ciała. Receptory czucia głębokiego informują również o pozycji ciała. Ten układ dotyczy mięśni, stawów i otaczających je tkanek.
Propriocepcja wpływa na:
– kształtowanie się schematu ciała,
– kontrolę i planowanie ruchów zarówno motoryki małej jak i dużej,
– umiejętność dostosowywania siły ruchu,
– napięcie mięśniowe,
– poczucie bezpieczeństwa emocjonalnego,
– płynność i kontrolę ruchów.